Εισαγωγή στην Οδύσσεια

 

Ερωτήσεις στην εισαγωγή της Οδύσσειας

 

1.    Τι ονομάζεται έπος και ποια τα βασικά του γνωρίσματα;

·         Έπος σημαίνει διήγηση, λόγος, αφηγηματικό ποίημα με μυθολογικό, διδακτικό και ηρωικό περιεχόμενο.

·         Βασικά γνωρίσματα: α. μυθοποιημένα γεγονότα ενός μακρινού παρελθόντος παρουσιάζονται ως αληθινά β. αντικειμενικός χαρακτήρας, παρουσιάζεται η κοινωνία της εποχής της συγγραφής τους.

2.    Τι γνωρίζετε για τον επικό κύκλο και ποια έπη τον αποτελούν;

·         Επικός κύκλος/κύκλια ονομάζεται ένας κύκλος επών που μοιάζουν στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Αρχίζουν από τη δημιουργία του κόσμου και ολοκληρώνονται με τον θάνατο του Οδυσσέα.

·         Όσα από τα ποιήματα αυτά σχετίζονται με τον Τρωικό πόλεμο, ανήκουν στον τρωικό κύκλο.

3.    Ποιο το περιεχόμενο της Ιλιάδας και ποιο της Οδύσσειας; Πόσο διαρκεί κάθε έπος και σε ποιο γεγονός αναφέρεται;

·      Θέμα της Ιλιάδας ο θυμός του Αχιλλέα, διαρκεί 51 μέρες, περιγράφεται όλος ο Τρωικός πόλεμος, των Μυκηναϊκών χρόνων (12^ος αιώνας π.Χ)

·      Θέμα της Οδύσσειας ο νόστος του Οδυσσέα, όλες οι περιπέτειες του ήρωα σε 41 ημέρες.

4.    Σε ποια εποχή και σε ποια περιοχή γεννήθηκαν τα ομηρικά έπη και πως διατηρήθηκαν στη μνήμη των ανθρώπων;

·         Δημιουργήθηκαν στην Γεωμετρική εποχή (1100-700 π.Χ) και συγκεκριμένα τις τελευταίες δεκαετίες του 8^ου αιώνα π.Χ στην περιοχή της δυτικής Μικράς Ασίας, που οι Αχαιοί είχαν ιδρύσει αποικίες.

·         Στις νέες τους πατρίδες οι άποικοι τραγουδούσαν με νοσταλγία τα κατορθώματα των Ελλήνων ηρώων και μάλιστα τα συνέδεαν με νεότερους θρύλους με θέμα τις περιπέτειες ναυτικών την περίοδο των αποικισμών.

5.    Τι γνωρίζετε για τους αοιδούς και ποιο το έργο τους;

·         Αοιδοί ονομάζονται οι παλαιοί επικοί ποιητές, της προομηρικής εποχής οι οποίοι τραγουδούσαν τα έπη τους με τη συνοδεία κιθάρας/φόρμιγγας.

·         Το όνομά τους προέρχεται από το ρήμα άδω= τραγουδώ.

·         Με τη βοήθεια παλαιότερων αοιδών απομνημόνευαν θρύλους για τους ήρωες του λαού τους και τα τραγουδούσαν σε συμπόσια.

6.    Τι γνωρίζετε για τους ραψωδούς και ποιο το έργο τους;

·         Διαδέχτηκαν τους αοιδούς, δεν αυτοσχεδίαζαν.

·         Συνέθεταν ποιήματα τα οποία απομνημόνευαν και απήγγελναν με ρυθμικότητα (δικά τους ή άλλων), κρατώντας ραβδί, σύμβολο εξουσίας δοσμένης από τον θεό.

·         Ανήκαν σε επαγγελματικά σωματεία, ταξίδευαν από τόπο σε τόπο, παρουσιάζοντας τα έπη σε σημαντικές για τους Έλληνες γιορτές.

7.    Τι γνωρίζετε για τον Όμηρο ως ποιητή;

·         Είναι ο πρώτος που εγκαινίασε το είδος των ραψωδών κρατώντας ραβδί στα χέρια.

·         Έζησε τον 8^ο αιώνα στην περιοχή της Ιωνίας, χωρίς να προσδιορίζεται με ακρίβεια η πατρίδα του.

·         Επτά πόλεις διεκδικούν τον Όμηρο, με κυριότερες τη Σμύρνη και τη Χίο.

·         Η παράδοση τον θέλει τυφλό (αμφισβητείται έντονα).

8.    Για ποιους λόγους η αξία των ομηρικών επών θεωρείται αδιαμφισβήτητη;

·         Διασώθηκαν σε όλη τους την έκταση.

·         Μάθημα στα σχολεία από την αρχαία ως τη σύγχρονη Ελλάδα. Γνώρισαν παγκόσμια διάδοση.

·         Τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή λογοτεχνία και τέχνη.

9.    Τι ξέρετε για την επίσημη καταγραφή των ομηρικών επών και πως διαιρούνται;

·         Γίνεται στην Αθήνα τον 6^ο αιώνα π.Χ, την εποχή του Πεισίστρατου, για να υποχρεώνονται οι ραψωδοί να απαγγέλουν τα έπη στη γιορτή των Παναθηναίων.

·         Η Οδύσσεια έχει 12.110 στίχους και η Ιλιάδα 15.693. Από τον 3^ο αιώνα π.Χ παρουσιάζονται σε 24 ραψωδίες που η καθεμία έχει και από ένα γράμμα της ελληνικής αλφαβήτου (μικρά γράμματα για την Οδύσσεια και κεφαλαία για την Ιλιάδα).

10.              Ποιο είναι το κεντρικό θέμα της Οδύσσειας;

·      Ο αγώνας του Οδυσσέα να επιστρέψει από την Τροία στην Ιθάκη.

·      Η αναζήτηση του Οδυσσέα από τη γυναίκα του, την Πηνελόπη και τον γιο του, τον Τηλέμαχο.

Ασκήσεις

1.      Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.

v  Τα ομηρικά έπη γράφτηκαν στην _________ εποχή και αναφέρονται σε γεγονότα που έγιναν τη ___________ εποχή.

v  Συγγραφέας της Ιλιάδας και της Οδύσσειας είναι ο __________.

v  Το θέμα της Ιλιάδας είναι ____________________ ενώ της Οδύσσειας _________________.

v  Τα γεγονότα στην Ιλιάδα διαρκούν ______ μέρες και στην Οδύσσεια ______ μέρες αν και στην πραγματικότητα διήρκησαν ______ χρόνια.

v  Τον ____ αιώνα π.Χ τα ομηρικά καταγράφονται στην Αθήνα την εποχή του ____________.

v  Τον ____ αιώνα π.Χ τα ομηρικά έπη χωρίζονται σε ___ μέρη που ονομάζονται ____________.

v  Ο Όμηρος έζησε τον ____ αιώνα πΧ στην περιοχή της Ιωνίας.

v  Ο Όμηρος κρατούσε στα χέρια του _______ και ήταν από τους πρώτους _______.

 

2.      Να αντιστοιχίσεις τα στοιχεία της Α στήλης με αυτά της Β.

Στήλη Α	Στήλη Β
Έπος	15.693 στίχοι
Ιλιάδα	λόγος, διήγηση, αφηγηματικό ποίημα
Οδύσσεια	12ος αιώνας
Τρωικός πόλεμος	41 ημέρες
Οδύσσεια	12.110 στίχοι

 

                                                                         ©Δρακόπουλος Κωνσταντίνος