Ενότητα 1/Κεφάλαιο 5 Α Γυμνασίου Ιστορία (σελ. 69-70)

 

1. Η συμμαχία της Δήλου - Η συμμαχία όργανο της αθηναϊκής ηγεμονίας

§ 1 Η ίδρυση και η λειτουργία της συμμαχία της Δήλου

·         Μετά τη νίκη έναντι των Περσών, οι ελληνικές πόλεις ζουν με τον φόβο μιας νέας περσικής εισβολής.

·         Στρέφονται προς την Σπάρτη για βοήθεια αλλά αρνείται να βοηθήσει, αφήνοντας ελεύθερο τον χώρο στην Αθήνα.

·         Δημιουργείται το 478 π.Χ η Συμμαχία της Δήλου (σύμπραξη Αθήνας και πόλεων του Αρχιπελάγους και των ιωνικών παραλίων).

·         Όλα τα μέλη της συμμαχίας στο συνέδριο που συγκαλείται κάθε χρόνο στη Δήλο, διαθέτουν από μία ψήφο.

·         Πόλεις που δεν επιθυμούσαν να συνεισφέρουν άνδρες ή πλοία στη συμμαχία, πλήρωναν ένα χρηματικό ποσό για τη συμμετοχή τους, τον φόρο.

·         10 Αθηναίοι έφεραν τον τίτλο του ελληνοταμία και ήταν υπεύθυνοι για την καταβολή χρημάτων στο κοινό ταμείο και την απόσυρση αυτών σε περιπτώσεις ανάγκης, για την συντήρηση του στόλου.

·         Το ποσό της εισφοράς για κάθε πόλη καθορίστηκε από τον Αριστείδη με τρόπο τόσο δίκαιο που ονομάστηκε «δίκαιος».

§ 2 Η ηγεμονία των Αθηναίων στη Συμμαχία

·         Αναγνώριση της ηγεμονίας στην Αθήνα από τη Συμμαχία.

·         Ηγεμονία : η δυνατότητα σχεδιασμού και εκτέλεσης πολεμικών επιχειρήσεων με εγγυημένη την αυτονομία των υπόλοιπων πόλεων.

§ 3 Το πολιτικό σχέδιο του Κίμωνα και η αλαζονική στάση της Αθήνας   

·         Μετά τον θάνατο του Αριστείδη και την εξορία του Θεμιστοκλή για μηδισμό[1], ο Κίμων, ο γιος του Μιλτιάδη, επιβάλλεται ως ο αναμφισβήτητος κυρίαρχος στην Αθήνα.

·         Βασική πολιτική του ήταν 1. Η διεύρυνση της Συμμαχίας της Δήλου 2. Συνέχιση πολέμων εναντίον των Περσών 3. Συμφιλίωση με Σπάρτη.

·         Μάχη Ευρυμέδοντα ποταμού (467 π.Χ) : Νίκη Κίμωνα εναντίον των Περσών με αποτέλεσμα  την ενδυνάμωση της Συμμαχίας (αριθμεί πλέον πάνω από 400 πόλεις).

·         Η αλαζονική συμπεριφορά της Αθήνας προκαλεί αντιδράσεις και όσες επαναστάσεις εκδηλώνονται (Νάξος, Θάσος) καταπνίγονται βίαια.

§ 4 Η αυταρχικότητα της Αθήνας και το τέλος των Περσικών πολέμων με την ειρήνη του Καλλία

·         Η αυτονομία των πόλεων έχει πλέον καταργηθεί και η Συμμαχία λειτουργεί ως μέσο για την επιβολή της πανελλήνιας αθηναϊκής ηγεμονίας. Αυτή η κατάσταση εκδηλώνεται ως εξής:

1.    Μεταφορά του συμμαχικού ταμείου από τη Δήλο στην Ακρόπολη της Αθήνας από τον Περικλή.

2.    Το συνέδριο δεν πραγματοποιείται πλέον.

3.    Οι αποφάσεις λαμβάνονται από την Αθήνα.

4.    Η Εκκλησία του Δήμου της Αθήνας ορίζει τους φόρους.

·         Λήξη ελληνοπερσικών πολέμων με την υπογραφή της Ειρήνης του Καλλία το 449 π.Χ. Υποχρέωση Περσών να αναγνωρίσουν την αυτονομία των ελληνικών πόλεων.

·         Κανένας λόγος ύπαρξης της αθηναϊκής συμμαχίας μετά και την υπογραφή της συνθήκης.

 

Ερωτήσεις Εμπέδωσης

1. Με ποια συνθήκη ειρήνης τερματίζονται οι ελληνοπερσικοί πόλεμοι;

2. Ποιες ενέργειες της Αθήνας μαρτυρούν την ηγεμονική της στάση;

3. Πότε δημιουργήθηκε η συμμαχία της Δήλου; Για ποιο λόγο;

4. Ποιος ήταν ο Κίμωνας; Ποια ήταν η βασική πολιτική του;

5. Πότε έγινε η μάχη στον Ευρυμέδοντα ποταμό; Ποιος νίκησε;

 

---

[1] Η συνεργασία με τους Πέρσες κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων.

                                                                        ©Δρακόπουλος Κωνσταντίνος