Ενότητα 1 (κείμενο)

 

Ενότητα 1

Κείμενο

Ἀνὴρ γένει Μάρδος παῖδας εἶχεν ἑπτά. Τούτων ὁ νεώτατος κακὰ πολλὰ τοὺς ἄλλους εἰργάζετο. Καὶ τὰ μὲν πρῶτα ἐπειρᾶτο αὐτὸν ὁ πατὴρ ῥυθμίζειν λόγῳ· ἐπεὶ δὲ οὐκ ἐπείθετο, πρὸς τοὺς δικαστὰς ἤγαγε καὶ ὅσα αὐτῷ ἐτετόλμητο ἀκριβῶς κατηγόρησε, καὶ ᾔτει παρὰ τῶν δικαστῶν ἀποκτεῖναι τὸν νεανίσκον. Οἱ δὲ ἐξεπλάγη- σαν καὶ ἀμφοτέρους ἐπὶ τὸν βασιλέα Ἀρταξέρξην ἤγαγον. Τὰ αὐτὰ δὲ λέγοντος τοῦ Μάρδου, βασιλεὺς ἔφη: «Εἶτα τολμήσεις τὸν υἱὸν ἀποθνῄσκοντα ὑπομεῖναι;». Ὁ δὲ ἔφη «πάντων μάλιστα· ἐπεὶ καὶ ὅταν τῶν φυομένων θριδακινῶν τὰς ἐκφύσεις τὰς πικρὰς ἀφαιρῶ, οὐδὲν ἡ μήτηρ αὐτῶν λυπεῖται, ἀλλὰ θάλλει μᾶλλον καὶ γλυκίων γίνεται». Ταῦτα ἀκούσας Ἀρταξέρξης ἐπῄνεσε μὲν τὸν ἄνδρα καὶ τῶν βασιλικῶν δικαστῶν ἐποίησεν ἕνα, εἰπὼν ὅτι ὁ περὶ τῶν ἰδίων παίδων οὕτω δικαίως ἀποφαινόμενος πάντως καὶ ἐν τοῖς ἀλλοτρίοις ἀκριβὴς ἔσται δικαστὴς καὶ ἀδέκαστος, ἀφῆκε δὲ καὶ τὸν νεανίαν τῆς τιμωρίας, ἀπειλῶν αὐτῷ θανάτου, ἐὰν ἀδικῶν φωραθῇ ἕτερα.

Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 1 .34  (διασκευή)

Μετάφραση

Κάποιος άνδρας, Μάρδος στην καταγωγή είχε επτά παιδιά. Από αυτά ο νεότερος έκανε πολλά κακά στους άλλους. Αρχικά, ο πατέρας προσπαθούσε να τον συνετίσει με τον λόγο• επειδή όμως δεν υπάκουε, έφερε δικαστές και όσα είχε αποτολμήσει αυτός τον κατηγόρησε με ακριβείς κατηγορίες και ζητούσε από τους δικαστές να εκτελέσουν τον νεαρό. Αυτοί εξεπλάγησαν και οδήγησαν και τους δύο μπροστά στον βασιλιά Αρταξέρξη. Επειδή ο Μάρδος είπε τα ίδια, είπε ο βασιλιάς: «Αλήθεια, θα έχεις το θάρρος να αντέξεις τον γιο σου νεκρό;». Αυτός απάντησε «Βεβαιότατα• γιατί και όταν αφαιρώ τις πικρές παραφυάδες από τα μαρούλια που φυτρώνουν, καθόλου δε λυπάται η μητέρα τους, αλλά ανθίζει περισσότερο και γίνεται πιο γλυκιά». Ο Αρταξέρξης, αφού άκουσε αυτά, επαίνεσε τον άνδρα και τον έκανε βασιλικό δικαστή. Αφού είπε πως αυτός που διατυπώνει τόσο δίκαιες κρίσεις για τα παιδιά του, οπωσδήποτε και στις ξένες υποθέσεις θα είναι αμερόληπτος και αδέκαστος και απάλλαξε από την τιμωρία τον νεαρό, απειλώντας τον με θάνατο, αν αποδειχτεί ότι διαπράττει άλλες αδικίες.

Κλαύδιος Αιλιανός (170-235μ.Χ): Ρωμαίος με καταγωγή από το Πραίνεστο που έξησε τον 3^ο αιώνα μ.Χ. Έμαθε πολύ καλά τα ελληνικά μέσα από τα έργα της κλασικής εποχής, χρησιμοποιώντας την αττική διάλεκτο στα έργα του. Τα σημαντικότερα έραγ του είναι το «Περί των ζώων ιδιότητος», «Ποικίλη Ιστορία», και τα φιλοσοφικά «Περί θείων ενεργειών» και «Περί προνοίας».

 

Ερμηνευτικό σχόλιο

Δε μπορεί να είναι ακριβής ο προσδιορισμός του Αρταξέρξη λόγω της ασάφειας στην αφήγηση. Υπήρχαν τέσσερις βασιλείς της Περσίας με αυτό το όνομα.

1.      Αρταξέρξης Α ο Μακρόχειρ (464-424 π.Χ)

2.      Αρταξέρξης Β ο Μνήμων (βασίλευσε από το 404 έως το 358 π.Χ)

3.      Αρταξέρξης Γ ο Ώχος (βασίλευσε από το 358π.Χ έως το 338 π.Χ)

4.      Αρταξέρξης Δ (σκότωσε τον Δαρείο Γ για να αναλάβει τη βασιλεία. Σκοτώθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο).

Ερωτήσεις εμπέδωσης κειμένου

1.      Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, Μάρδος, ήθελε οι δικαστές να σκοτώσουν το παιδί του.

Α.    Σωστό

Β.     Λάθος

2.      Στην ιστορία του Αιλιανού δίνονται ακριβείς πληροφορίες για τα πρόσωπα, τον τόπο και τον χρόνο;

Α.    Σωστό

Β.     Λάθος

3.      Ο γιος του Μάρδου στο τέλος της ιστορίας:

Α.    Σκοτώθηκε

Β.     Σκότωσε τον πατέρα του

Γ.      Έζησε με την απειλή να μην πράξει κάποιο αδίκημα

Δ.     Φυλακίστηκε

4.      Πώς αντέδρασε ο βασιλιάς Αρταξέρξης με το ήθος του Μάρδου;

Α.    Τον φυλάκισε

Β.     Τον σκότωσε

Γ.      Τον επαίνεσε και τον έκανε βασιλικό δικαστή

Δ.     Δεν τον πήρε στα σοβαρά

5.      Για να υποστηρίξει τη θέση του ο Μάρδος χρησιμοποιεί μια εικόνα

Α.    Από τη φύση

Β.     Από τη ζωή στην πόλη

Γ.      Από την πολιτική

Ερμηνευτικές ερωτήσεις

1.      Πώς θα περιέγραφες με τρία (3) επίθετα τον χαρακτήρα του Μάρδου;

2.      Πιστεύεις ότι ήταν σωστή η απόφαση του βασιλιά Αρταξέρξη; Το ήθος του Μάρδου θα μπορούσε να ωφελήσει την κοινωνία του;

3.      Πώς θα έκρινες τη στάση του Μάρδου απέναντι στο γιο του;

4.      Σε ποιον κλάδο είναι σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι με το ήθος του Μάρδου; Γιατί πιστεύεις τέτοιοι άνθρωποι σπανίζουν στις μέρες μας;

                                                                        ©Δρακόπουλος Κωνσταντίνος