Ενότητα 2, Β Γυμνασίου Γλώσσα, Σύνθετα

 

Σύνθετα

Η σύνθεση είναι η διαδικασία δημιουργίας νέων λέξεων από δύο ή περισσότερες άλλες λέξεις. Οι λέξεις που δημιουργούνται για να συνθέσουν τη νέα λέξη ονομάζονται συνθετικά και η λέξη που σχηματίζεται λέγεται σύνθετη λέξη ή σύνθετο.

            α’ συνθετικό + β’ συνθετικό                      👉👉                           σύνθετη λέξη

 

Η σημασία των συνθέτων

·         Παρατακτικά

Μαχαίρι + πιρούνι = μαχαιροπίρουνο

Κίτρινος + πράσινος = κιτρινοπράσινος

Μπαίνω + βγαίνω = μπαινοβγαίνω

Βόρεια + δυτικά = βορειοδυτικά

·         Προσδιοριστικά

Σπανάκι + πίτα = σπανακόπιτα

Ξινό + μήλο = ξινόμηλο

Σιγά + ψιθυρίζω = σιγοψιθυρίζω

Κατά + μαύρος = κατάμαυρος

·         Κτητικά

Καστανά + μαλλιά = καστανομάλλης

Ξερό + κεφάλι = ξεροκέφαλος

Σκληρή + καρδιά = σκληρόκαρδος

·         Αντικειμενικά

Κρέας + πωλώ = κρεοπώλης

Νερό + χύνω = νεροχύτης

Καντήλια + ανάβω = καντηλανάφτης

Η μορφή των συνθέτων

¥  Το -ο- εμφανίζεται ανάμεσα στο θέμα του πρώτου συνθετικού και στο δεύτερο συνθετικό και χαρακτηρίζεται ως συνδετικό φωνήεν

¥  Όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει με φωνήεν (α, ο) τότε το συνδετικό φωνήεν –ο- συχνά δεν εμφανίζεται Δεκαπέντε + Αύγουστος = Δεκαπενταύγουστος

Ασκήσεις

1.        Βρείτε τα δύο συνθετικά των παρακάτω σύνθετων λέξεων

o   Τρισευτυχισμένος ­­­________________________________________________________

o   Ραδιοταξί _______________________________________________________________

o   Βιβλιοθήκη ______________________________________________________________

o   Ψυγειοκαταψύκτης _______________________________________________________

o   Πανωφόρι _______________________________________________________________

o   Νεοελληνικός ____________________________________________________________

o   Φωτορεπόρτερ ___________________________________________________________

o   Ορειβασία ______________________________________________________________

o   Βιβλιοδεσία _____________________________________________________________

o   Γλωσσολόγος ____________________________________________________________

o   Τραγουδοποιός ___________________________________________________________

o   Αρχικελευστής ___________________________________________________________

o   Εμποροπανήγυρη _________________________________________________________

2.      Από τα συνθετικά δημιουργείστε την νέα λέξη

·         Νέος+ φέρνω =

·         Κοιλιά + πόνος =

·         Έλληνας + Ρωμαίος =

·         Πλάγιος + τίτλος=

·         Μανία + κατάθλιψη =

·         Βίος + πόρος =

·         Πάλι + δρόμος =

·         Συνταγή + γράφω =

·         Δίκη + γράφω =

·         Εξέταση + κέντρο =

·         Οίκος + γένος =

·         Βόρειος ₊  ανατολικός =

·         Νέος + ιδρύω =

·         Μαθητής + κέντρο =

                                                                             © Δρακόπουλος Κωνσταντίνος

Δ